Waarom doet mijn kind nooit gewoon wat ik zeg?

'Waarom doet mijn kind nooit gewoon wat ik zeg?' Een vraag die elke dag wel ergens door een vader of moeder wordt gesteld. Iedere ouder kent de frustratie dat je al 5 keer hebt gezegd dat je kind zijn speelgoed moet opruimen, zijn jas moet aantrekken of zijn tanden moet gaan poetsen en je kind vrolijk doorgaat waar het mee bezig is. Pas als je boos wordt en je stem verheft, lijkt je kind te merken dat er iets van hem verwacht wordt. Is je kind oost-Indisch doof of gewoon ontzettend ongehoorzaam? Misschien goed om eens te kijken hoe het nu precies zit met gehoorzaamheid.
 

Wat is gehoorzaamheid eigenlijk?

De definitie van gehoorzaamheid is de bereidheid of de verplichting om zo goed mogelijk de instructies te volgen van een persoon of een instantie. Zo kunnen we gehoorzaam zijn aan een wet die ons verbiedt om harder dan de maximum snelheid te rijden of gehoorzaam zijn aan een werkgever die ons verzoekt om een avond over te werken. Vaak is de mate waarin we gehoorzaam zijn, afhankelijk van de consequenties van ongehoorzaamheid. Wanneer we bang zijn gestraft te worden, zijn we sneller geneigd om gehoorzaam te zijn. 

Waarom wil je dat je kind gehoorzaam is?

Voor je nu meteen allerlei straffen gaat bedenken om je kind te laten gehoorzamen, is het goed je eerst even af te vragen waarom je wilt dat je kind gehoorzaam is. In situaties die mogelijk gevaarlijk zijn, wil je dat je kind direct doet wat je zegt. “Stop” is een bevel waarover niet onderhandeld kan worden als je kind op het punt staat de weg op te rennen. De consequentie is dan namelijk geen straf, maar levensbedreigend letsel. In andere gevallen verwacht je gehoorzaamheid omdat jij een plan of een schema hebt dat in de war raakt wanneer je kind niet meewerkt. Vervelend maar niet levensbedreigend. Dan heb je ook nog momenten dat je wilt dat je kind gehoorzaamd omdat je moe en geïrriteerd bent en geen zin hebt in eindeloze discussies. De vraag is of het rechtvaardig is om op die momenten te verwachten dat je kind direct doet wat je zegt.

Leg uit wat je verwacht en waarom

Dan is er ook nog de vraag of het überhaupt realistisch is om te verwachten dat je kind meteen in de houding springt wanneer jij een instructie geeft. Stel je voor dat je vriendin, je man, een collega of de buurvrouw je zou zeggen: “Kom naar me toe” “Zet de auto ergens anders” “Doe boodschappen” “Zet koffie” Hoe groot is de kans dat jij direct die bevelen zou opvolgen? Soms moet je eerst vriendelijk uitleggen aan je kind waarom je iets verwacht. Bijvoorbeeld dat je het belangrijk vindt om ‘s ochtends zonder treuzelen aan te kleden, omdat je niet te laat bij school wilt aankomen. Natuurlijk kan het zijn dat je kind dat nog steeds geen belangrijke reden vindt om op te schieten, maar in ieder geval is het een stuk duidelijker wat je verwacht en waarom. 

Neem de tijd en herhaal

Tot slot helpt het om je instructies op te splitsen in tijdvakken. Zeg 20 minuten van tevoren: “We gaan over 20 minuten weg. Je moet over een kwartier je schoenen aandoen.” Check of je kind je heeft gehoord en heeft begrepen wat je hebt gezegd. Tien minuten later zeg je: “We gaan over tien minuten weg. Je moet over 5 minuten je schoenen aandoen.” Check opnieuw of je kind je heeft gehoord en heeft begrepen wat je hebt gezegd. En dan wanneer het tijd is zeg je dat het nu tijd is om schoenen aan te doen. De kans is een stuk groter dat je kind zijn of haar schoenen aan gaat doen zonder dat je je stem verheft. En dat scheelt een hoop irritatie en stress bij zowel jou als je kind.